Merhabalar, bu yazımda endüstriyel tasarım sektörüne yeni atılmış, atılacak yada bu konuda isteği olan kişiler için faydalı olduğunu düşündüğüm bazı kitapları paylaşacağım. Aslında bu konuda yazılmış Türkçe kitap sayısıda çok sayıda mevcut değildir. Ülkemizde daha bir çok kişinin adını bilmediği bir sektörün malesef hitap ettiği kesim azınlık olduğundan dolayıdır ki, endüstri ürünleri tasarımı kitapları konusunda yeterli Türkçe kaynak bulunmamakta. Genel de yabancı olmak üzere yazılmakta ve çoğuda Türkçeye malesefki çevrilmemektedir.
Ülkemizde de önemli üniversitelerde görev yapmış ve hala yapmak da olan akademisyen ve tasarımcıların çıkarmış olduğu bazı kitaplar mevut bunları size tanıtmaya çalışacağım ve unutmayın ki, tasarım her zaman değişebilen, hayalci, yenilikçi ve problem çözme anlayışına kurulu bir kavram olduğunu unutmayın ve hayallerinizin peşinden koşun hayalinizi tasarıma çevirin.
1. Görme Biçimleri/ John Berger
Görme konuşmadan önce gelmiştir. Çocuk konuşmaya başlamadan önce bakıp tanımayı öğrenir.
Ne var ki başka bir anlamda da görme sözcüklerden önce gelmiştir. Bizi çevreleyen dünyada kendi yerimizi görerek bulunuruz. Bu dünyayı sözcüklerle anlatırız ama sözcükler dünyayla çevrelenmiş olmamızı hiçbir zaman değiştiremez. Her akşam güneşin batışını görürüz.
Dünyanın güneşe arkasını dönmekte olduğunu biliriz. Ne var ki bu bilgi, bu açıklama gördüklerimize uymaz hiçbir zaman. Gerçeküstücü ressam Magritte “Düşlerin Anahtarı” adlı resminde sözcüklerle nesneler arasında her zaman var olan bu uçurumu yorumlamıştır.
2. Endüstri Tasarımı Temel Kavramlar/Nigan Bayazıt
Bu yayın geniş bir perspektif içinde endüstri tasarımını bütün ilgili kavramlarıyla açıklamaya çalışmaktadır. Bir ansiklopedi değildir. Ancak bir sözlükten de öte bir çalışmadır. Çağdaş görüşleri yansıtmakla birlikte, bu görüşleri çok özet olarak vermektedir. Bu kitap kısa, düzenli ve ele alması kolay bir göz atma niteliğinde olmasıiçin hazırlanmıştır. Çağdaş metotları, kavramları, yaklaşımları ve bazı görüşleri ortaya sermek amacıyla bir araya getirilmiş maddelerden oluşmaktadır.
3.Tasarlama Kuramları ve Metotları/Nigan Bayazıt
Tasarlama metodlarıyla ilk defa 1966 yılında İngiltere’de incelemelerde bulunduğum sırada karşılaştım. Londra’da Council of Industrial Design’ın kitaplığında okuduğum Jones’un ve Alexander’ın RIBA kitaplığında Archer’ın kitapları benim için başlama noktası olmuştur. O zamana kadar tasarlama olgusunda bilimsel yaklaşmanın gerekliliğini duyduğumda olacak, çeşitli araştırma faaliyetlerine katılmaya çalışmıştım.
Ancak tasarlama metotlarıyla ilgili çalışmaların üründen çok tasarlayıcının düşünme şekline yönelik olması nedeniyle, bana çok ilginç çekici gelmişti.
4.Endüstri Tasarımı Ürün Tasarımında Adımlar/Önder Küçükerman
Prof. Önder Küçükerman Endüstri Tasarımı: Endüstri İçin Ürün Tasarımında Yaratıcılık adlı kitabının devamı olarak düşündüğü bu yapıtında, ürün tasarımında yaratıcı çalışmalardan başlayıp ürünün elde edilmesine kadar olan süreçte atılacak adımların temel ilkeleri ve başarılı örneklerin deneyleri üzerindeki görüşlerini ortaya koyuyor. Küçükerman; tüketicinin her gün gittikçe artan özel istekleri, üreticiler arasındaki rekabetin kazandığı hız, tasarımın ürüne dönüştürülmesinde her kuruluşun kendi yapısına uygun adımları belirlemesi gibi faktörlerin ve bu süreçte üretim kuruluşu ile endüstri tasarımcısı arasındaki uyumun önemini vurguluyor. Endüstri tasarımcıları, endüstride araştırma-geliştirme görevlerinde çalışanlar ile tasarım yönetiminde görev alanların yararlanmasını amaçlayan kitap üç ana bölümden oluşuyor: Endüstri Ürünü Tasarımında Adımlar, Endüstri İçin Tasarımda “Tek” ve “Sürekli” Ürün, Endüstri Ürünü Tasarımında Biçimin Oluşturulması.
5. Endüstri Ürünleri Tasarımında Biçime Ulaşmak/
Mehmet Naci Dedeal
Bu kitap, ürün tasarımını anlamanın, biçime ulaşmanın ve sunmanın ana çizgilerini gerek öğrenim ortamlarında eğitimle gerekse uygulama alanında deneyimlenmiş olanlarının, basit açıklaması olan yöntemlerle aktarılmasını içerir. Genel olarak tasarıma bakışımdan şekilleniyor olsa da, tasarım sürecinde üzerinde gidilen yol: temel sanat eğitimi, mesleki temel eğitim ve ürün tasarımına dair bilinmesi gereken diğer eğitim disiplinlerinin akademik disiplinle dizilmiş taşlarından oluşur.
6. Malzeme ve Tasarım Bilgisi/Fehim Fındık
Gözden geçirilmiş ve yenilenmiş 2. baskısını yapan kitap, farklı üniversitelerin Metalurji ve Malzeme Mühendisliği ile Makine mühendisliği bölümlerinde lisans seviyesinde okutulmakta olan “Malzeme Seçimi ve Dizaynı” ya da “Malzeme ve Makine Tasarımı” derslerine yardımcı olarak, temel seviyede bilgiler, metotlar, bazı örnek problemler ve uygulamalara yer vermektedir.
7. Malzeme ve Tasarım Bilgisi
Endüstride kullanılan 160 bin malzeme arasından gereksinim duyulan gereçler için tasarım ve ardından da ilgili malzemenin seçimi ciddi bir iştir. Konu ile ilgili çalışan teknik elemanların malzemeler hakkında yeterli bilgiye sahip olması beklenir. Aksi halde, uygun tasarım ve malzemenin seçimi doğru yapılamaz.
Bu kitap, Makine ve Metalürji Mühendisliği ile Teknik Eğitim Fakültelerinin Metal ve Makine Eğitimlerinin ve bazı fen bilimleri enstitülerinde Yüksek Lisans dersi olarak okutulmakta olan “Malzeme ve Tasarım” derslerine kaynak olarak planlanmıştır. Kitabı onlarca malzeme, özellik ve prosses (Tasarım aşamaları) diyagramı kullanılarak çeşitli sektörler için çok sayıda örnek uygulama yapılmıştır. Kitapta Tasarım, Malzeme seçimi, Malzeme mühendisi, Tasarım araçları, Malzemeler ve endüstriyel tasarım, Endüstriyel malzemeler ve özellikleri, Malzeme seçimi diyagramları ve örnekler, Malzeme seçimi prosses ilişkisi ve örnekler, Malzeme seçimi ve şekil konuları incelenmiştir.
8. Tasarım Felsefesi; Tasarım Modelleri ve Endüstri Tasarımı
Üstlenmiş olduğu insan, toplum, bilim, sanat ve endüstri arasındaki ontolojik, epistomolojik ve aksiolojik ilgiyi ilk baskısından bu yana korumayı sürdüren Tasarım Felsefesi, üniversitelerimizin yanı sıra Türk Cumhuriyetlerinin üniversitelerinde de okutuluyor.
Tasarım, insanın tinsel yaratma erkiyle meydana getirdiği, doğaya alternatif bir varlık alanıdır. Bu varlık alanı bilimden sanata, felsefeden tekniğe insanın yarattığı her türlü nesne, ürün ya da yapıtı içine alan bir kültür dünyasıdır. Böylesi geniş bir dünyayı kavramak, tekil varlık alanlarıyla sınırlanmış bilimlerden ziyade ancak felsefenin harcı olabilir. Tasarımı kendine özgü varlık tarzları ve kategorileriyle birlikte topyekün ele alan disiplinin adı estetik felsefesidir. Tasarım Felsefesi, geleceğin insan-merkezli, hümanist ve tasarım odaklı dünyasının temelini oluşturacak bir estetik biliminin yapıtaşlarını belirlemeyi amaçlamaktadır.
Kitapta tasarım olarak bilim, sanat ve teknik arasındaki ilişkinin yanı sıra mimarlık, kent, resim, müzik ve edebiyat gibi belli başlı tasarım modelleri çözümlenmektedir. Endüstri tasarımı ise ayrı bir bölümün konusunu oluşturmaktadır.
Bu bölümde günümüz dünyasının vazgeçilmez bir ögesi olan endüstri ürünlerinin sanat ve tekniğin arakesitindeki çetrefil konumu, etik ve toplumsal açılımlarıyla birlikte bir estetik felsefesi problemi olarak ele alınmaktadır.
9. Tasarım Tarihi / A. Mehtap Sağocak
Endüstriyel uygulamalar 1760 yılından günümüze kadar önüne geçilmez bir hızla gelişim göstermiştir. Tasarım; yapının, teknik ürünün ya da sanat eserinin ilk taslağı, deseni, tasarım çizimi olarak ifade edilebilir. Endüstrileşme süreci içinde yaşanan sosyo-kültürel değişimler, sanat ve endüstriyi uzlaştırma çabaları, farklı dönemlerin kendine özgü şartlarında doğan ya da tepkisel olarak ortaya çıkan tasarım stilleri, yeni malzeme ve teknolojik gelişmelerle sağlanan dönüşümler, Tasarım Tarihi kitabında ayrıntılı olarak incelenmiştir. Yazarımız bu çalışma sonucunda, tasarım konusunun; gündelik yaşamımızı, davranışlarımızı ve değer yargılarımızı biçimlendiren temel etkinliklerden biri olduğunu belirginleştirmiştir.
10. Endüstride Tasarımda Eğitimde 40 Yıl
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Endüstri Tasarımı Bölümü tarafından bölümün kuruluşunun 40. yılı dolayısıyla düzenlenen “Endüstride Tasarımda Eğitimde 40 Yıl” sempozyumu etkinliğinde; “Tasarım Eğitimi”, “Tasarım Yöntemi”,” Tasarım Kuramı” “Tasarım Hukuku”, “Deniz Araçları Tasarımı”, “Tasarım Tarihi”, “Tasarım Yöntemleri”, “Sektörel Tasarımcıların Deneyimleri” konularının ünlü ele alındığı konuşmalar kitaplaştırılmıştır.
Oğulcan Aksan
Endüstriyel Tasarımcı
