Grafik sanatındaki Afişin Yeri ve Önemi
Afişler, hem belge değerindedir hem de renkli düzeniyle estetik değer taşır. Afişin gelişimi 19. yüzyılda olmuştur. İlk olarak yazı ile resim, taş baskısı ile bir araya geldi. Daha sonra da renkli taş baskı ile bunlar renklendi ve çoğaltıldı. Ayrıca ekonomideki gelişmeler işi daha da hızlandırdı. Bu arada afiş estetiğini iyice geliştirdi, ayrı bir sanat türü halini aldı. Sanatçılar da buna büyük ilgi ve önem gösterdiler. Manet Bonnard, Henri de Toulouse-Lautrec, Daumier vb. gibi sanatçılar bu sanata büyük katkıda bulundular. Çeşitli sanat akımları da afiş sanatında kendilerini gösterdi. Kübizm, Art Nouveau, Bauhaus, Pop Art, Op Art gibi sanat akımları kendi etkilerini afişlere yansıttı. Mizah, şiirsellik, gerçek üstülük, gibi çeşitli yaklaşımlarla giderek zenginleşti ve ayrıntılardan sadeliğe doğru bir gelişim gösterdi.
Türkiye’de geçen yüzyılda afiş, yazı ve çok az resim kullanılarak sarı, mavi, kırmızı, yeşil zeminli ince uzun kâğıtlara basılıyordu. Büyük boy olan afişler de vardı. Afişe çağcıl anlayışı getiren sanatçı İhap Hulusi Görey olmuştur. Uzun zaman, bu sanatın tek temsilcisi sayılabilir. 1923 yılında ilk afiş sergisini açtı. En önemli afişlerini Bankalara, Tekel’e, Milli Piyango’ya, Kurukahveci gibi kurumlara yapmıştır ve bugünde tazeliğini korumaktadır.
Afiş türlerini niteliklerine göre üç ayrı bölüme ayırabiliriz.
- Ticari afişler
- Kültürel afişler
- Sosyal afişler
Ticari Afişler (Advertising)
Bir ürünü ya da hizmeti tanıtan afişlerdir. Halkı etkilemek ve yönlendirmek için hazırlanan afişlerdir. Konularına göre: Moda, Yemek , Endüstri , Basımevleri , Grafik Endüstrisi, Turizm , Kurumlar örnek verilebilir.
Kültürel Afişler (Culturel Posters)
Sanat ve kültürle ilgili olan afişlerdir. Konu olarak: Sanat galerileri , Kültürel olaylar , Sergiler , Filmler , Tiyatro , Festival , Müzik, Spor gibi konular örnek verilebilir.
Sosyal Afişler (Social Posters)
Eğitici ve uyarıcı politik bir düşünceyi tanıtan konuları işler. Eğitim (Education), Çevre ve Ekoloji (Environment and Ecology) ,Siyasi (Political Postres) gibi konular örnek verilebilir.
Afiş Tasarımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Afiş ilk bakışta algılanabilir olmalıdır. Özellikle dış mekan afişlerinde, insanların afişleri hareket halinde göreceklerini düşünürsek mesajı algılama süreleri 2,5-3 sn olacaktır. Sözcükler kısa, anlaşılabilir ve okunaklı olmalıdır. Süslü yazılar yerine okunaklı yazı karakterleri tercih edilmelidir. Görsel düzenlemesi çarpıcı ve yalın olmalıdır. Afişte detaylar, bir bakışta bile anlaşılacak kadar düzenli olmalıdır. Bu sebeple tasarımın temeli düşüncenin fotoğraf, illüstrasyon veya tipografi ile mi daha etkili bir biçimde vurgulanacağı araştırılmalıdır. Esprili, dramatik ya da düşsel imajlardan hangisinin anlatımı daha güçlendireceği belirlenmelidir. Böylelikle etki daha da artırılmış olur.
